W 2023 roku mija siedemdziesiąta rocznica odkrycia bogatych złóż siarki rodzimej w Polsce i powstania Tarnobrzeskiego Zagłębia Siarkowego. Odkrycie to, dokonane przez zespół prof. Stanisława Pawłowskiego, zapoczątkowało dynamiczny rozwój górnictwa i przetwórstwa siarki w rejonie Tarnobrzega i Staszowa. Powstały kopalnie i zakłady przetwórstwa siarki, w których zatrudnienie znalazło kilkanaście tysięcy pracowników. Nastąpił gwałtowny cywilizacyjny rozwój tych regionów, a Polska stała się największym eksporterem i producentem siarki na świecie.
Z tej okazji Rada Miasta Tarnobrzega ogłosiła rok 2023 – „Rokiem Pamięci Górników i Pracowników Tarnobrzeskiego Zagłębia Siarkowego”. Wiele instytucji i stowarzyszeń tarnobrzeskich zaangażowanych jest w te obchody. Także Muzeum-Zamek Tarnowskich w Tarnobrzegu wraz ze swym oddziałem – Muzeum Polskiego Przemysłu Siarkowego włączył się w te uroczystości organizując m.in. Konferencję historyczno-ekologiczną, która odbędzie się w dniach 28-29 września 2023 r.
Wezmą w niej udział naukowcy i badacze zajmujący się: geologią siarki, historią powstania kombinatu siarkowego, wpływem przemysłu siarkowego na życie regionu i całej Polski oraz efektami ekologicznymi związanymi z likwidacją tego Zagłębia, w tym Jeziorem Tarnobrzeskim nazywanym cudem ekologii, które zostało utworzone w miejscu kopalni odkrywkowej siarki oraz rekultywacją zdegradowanych terenów po kopalni otworowej „Jeziórko”. Miejsca te stały się kolejnym „Cudem ekologii” z bogatą fauną i florą.
Konferencja historyczno-ekologiczna „Tarnobrzeskie Zagłębie Siarkowe – od odkrycia złóż siarki do cudu ekologii. 70. rocznica odkrycia złóż siarki” organizowana jest pod patronatem Prezydenta Miasta Tarnobrzega, Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa oddział w Tarnobrzegu, Tarnobrzeskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A., Komitetu Obchodów Roku Pamięci Górników i Pracowników Tarnobrzeskiego Zagłębia Siarkowego oraz Muzeum-Zamek Tarnowskich w Tarnobrzegu.
Celem Konferencji jest upowszechnienie wiedzy ekologicznej, historycznej i geologicznej wśród mieszkańców miasta Tarnobrzega, poprzez ukazanie drogi od odkryć geologicznych, przez wielki przemysł siarkowy i jego wpływ na rozwój miasta i regionu, do rekultywacji terenów pogórniczych Tarnobrzeskiego Zagłębia Siarkowego.
Ramowy program konferencji obejmuje tematykę geologiczną, historyczną i ekologiczną:
- Geologia Zapadliska Przedkarpackiego
- Formowanie złoża siarki
- Minerały występujące w złożu siarki rodzimej
- Górnictwo siarkowe w dawnej Polsce
- Historia odkrycia złóż przez Zespół prof. Stanisława Pawłowskiego
- Powstanie i rozwój Kombinatu Siarkowego w rejonie Tarnobrzega
- Zastosowanie metody Frascha w kopalniach w Jeziórku i Grzybowie
- Przesunięcie biegu Wisły – „Wielka Kopalnia Odkrywkowa” w okolicach Tarnobrzega
- Powstanie Jeziora Tarnobrzeskiego jako pionierskie działanie ekologiczne
- Rekultywacja terenów kopalni otworowej „Jeziórko” jako działanie ekologiczne
- Fauna i flora na zrekultywowanych terenach pogórniczych w rejonie Tarnobrzega
- Muzealnictwo siarkowe i Muzeum Polskiego Przemysłu Siarkowego w Tarnobrzegu
Podczas konferencji, 28 września 2023 r o godzinie 15.00, odbędzie się otwarcie wystawy czasowej „Minerały i skamieniałości – skarby złóż siarki rodzimej” ze zbiorów Muzeum Minerałów w Szczawnie-Zdroju.
W sobotę 30 września w godz. 10:00-17:00 odbędzie się także Giełda Minerałów na dziedzińcu Muzeum-Zamek Tarnowskich w Tarnobrzegu, adresowana do mieszkańców Tarnobrzega, turystów i gości Konferencji. Będzie można obejrzeć i zakupić skarby Ziemi. Będzie to okazja do obejrzenia i zakupu okazów minerałów, skał i skamieniałości, także tych pochodzących z Tarnobrzeskiego Zagłębia Siarkowego.
W poprzednich latach odbyły się trzy edycje Giełdy Minerałów. Cieszyła się ona powodzeniem wśród tarnobrzeżan. Po ponad trzech latach przerwy spowodowanej pandemią, została reaktywowana. Udział w giełdzie jest bezpłatny.
Środki na Konferencję zostały pozyskane z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie.